Ảnh minh họa: Ngọc Hà/Icon.com.vn
Theo báo cáo của Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), trong giai đoạn 2011-2015, tập đoàn đã nỗ lực giảm tổn thất điện năng, giảm từ 10,15% năm 2010 xuống còn 7,94% năm 2015. Công tác giảm tổn thất điện năng gặp rất nhiều khó khăn, trong đó, có nguyên nhân của nguồn điện chưa được cân bằng ở các miền, nhưng quan trọng là việc đầu tư vào hệ thống lưới điện phân phối còn nhiều hạn chế. Đặc biệt, tổn thất cao chủ yếu ở khu vực lưới điện hạ áp nông thôn.
Đơn cử như ở Lạng Sơn, Công ty điện lực Lạng Sơn đã hoàn thành toàn bộ công tác tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn từ năm 2010. Song, do lưới điện khi tiếp nhận về đã quá cũ nát đòi hỏi vốn đầu tư lớn, trong khi nguồn lực hạn chế, đến nay vẫn còn hơn 1.100km đường dây mới chỉ cải tạo tối thiểu, đảm bảo vận hành an toàn để cung cấp điện cho người dân. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ tổn thất điện năng của Lạng Sơn còn lớn ở mức 9,27% năm 2015. Ông Phạm Minh Tuấn - PGĐ Công ty Điện lực Lạng Sơn cho biết, sau khi tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn, Công ty phải đầu tư cải tạo vì lưới điện sau tiếp nhận hầu hết không đảm bảo vận hành. 6 tháng đầu năm 2016, Công ty đã cải tạo được 340km đường dây, còn 11.000km vẫn đang thực hiện nhiều giải pháp để khắc phục. Trước mắt, đơn vị dựa vào các nguồn vốn của Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB), Ngân hàng tái thiết Đức (KFW), ngoài ra sẽ huy động thêm các nguồn vốn khác như sửa chữa thường xuyên, sửa chữa lớn để khắc phục nhanh nhất lưới điện chưa đạt tiêu chí nông thôn mới.
Mặc dù lưới điện cao áp (220-500kV) được đầu tư khá hiện đại, nhưng lượng điện tổn thất trên lưới vẫn cao hơn yêu cầu của EVN (2%). Nguyên nhân chủ yếu là do lưới điện chưa có dự phòng, trong khi các nguồn điện tại chỗ không đáp ứng được nhu cầu sử dụng điện liên tục tăng cao tại các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam. Nhất là vào cao điểm mùa nắng nóng, hệ thống điện 500kV phải truyền tải công suất cao từ miền Bắc, miền Trung vào miền Nam. Để đáp ứng yêu cầu đó, ngành điện đã phải tăng khả năng tải thông qua việc sử dụng dây dẫn siêu nhiệt, nâng dung lượng tụ bù dọc, kháng bù ngang tại các TBA, hệ thống đấu nối…
Ông Lê Việt Hùng - Phó trưởng Ban Kỹ thuật, Sản xuất Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, để khắc phục những khó khăn này, EVN đã đưa ra nhiều giải pháp. Theo đó, cùng với đảm bảo đầu tư hệ thống nguồn và lưới điện theo đúng Quy hoạch điện 7 hiệu chỉnh thì công tác quản lý phải chặt chẽ để giảm tổn thất từng khu vực.
EVN đã đặt mục tiêu giảm tỷ lệ tổn thất điện năng trên lưới còn 6,5% vào năm 2020 và lập các phương án kỹ thuật khá chi tiết, cụ thể cho từng khâu, đoạn để thực hiện. Cụ thể, Tổng Công ty Truyền tải điện quốc gia tập trung đầu tư hoàn thiện hệ thống lưới điện đồng bộ, liên kết các vùng, đảm bảo tiêu chí n-1 (có dự phòng). Các Tổng công ty phân phối điện chú trọng nâng cấp hệ thống lưới điện trung - hạ thế…
Ông Hồ Mạnh Tuấn - Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) cho biết, hệ thống lưới điện áp 6kV, 10kV và 15kV của Tổng Công ty được đầu tư từ hàng chục năm nay, việc vận hành phân phối điện không còn hiệu quả. Vì vậy, EVNNPC đã có chủ trương nâng cấp toàn bộ hệ thống lưới điện này lên cấp 22kV và 35kV để đảm bảo hiệu quả sản xuất và giảm tổn thất điện năng.
Theo GS. TSKH Trần Đình Long - Phó Chủ tịch Hội điện lực Việt Nam, để giải quyết việc hệ thống lưới điện vẫn đang phải chạy theo phụ tải, đặc biệt là những phụ tải ở khu vực phía Nam thì ngành điện cần đồng thời phải giải quyết bài toán liên quan đến cơ chế, chính sách, quy hoạch và cách thức vận hành.
Giảm tổn thất điện năng là mục tiêu lớn mà ngành điện đề ra. Cùng với việc đẩy mạnh đầu tư vào hệ thống lưới điện truyền tải và phân phối, trước mắt, EVN yêu cầu các đơn vị tiếp tục triển khai quyết liệt các biện pháp quản lý vận hành, kinh doanh có hiệu quả đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm sử dụng điện tại các khu vực có biến động lớn về tổn thất điện năng..