Ảnh: Ngọc Hà/Icon.com.vn
Thực hiện Thông báo số 229/TB-VPCP ngày 05 tháng 02 năm 2019 về kết luận của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng tại cuộc họp Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển điện lực kiểm điểm tình hình thực hiện Quy hoạch điện VII điều chỉnh và các giải pháp đảm bảo cung ứng điện đến năm 2030, Bộ Công Thương cho biết, Bộ đã phối hợp với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và các cơ quan liên quan tập trung tháo gỡ các vướng mắc trong phạm vi thẩm quyền để thúc đẩy tiến độ các dự án trong quy hoạch, nhất là các dự án trọng điểm cấp bách; đồng thời, kiên quyết xử lý đối với các dự án có tiến độ triển khai rất chậm, trì trệ, làm ảnh hưởng đến cung ứng điện. Mặt khác, đã xử lý chuyển chủ đầu tư khác có đủ năng lực thực hiện các dự án đảm bảo tiến độ và hiệu quả.
Đối với Dự án Thái Bình 2 (công suất 1.200 MW), theo tiến độ được duyệt, Tổ máy 1 vận hành vào tháng 12/2018 và Tổ máy 2 vào tháng 12/2019. Tuy nhiên đến nay, tiến độ dự án mới đạt 84,2%. Dự kiến Tổ máy 1 sẽ đưa vào vận hành tháng 12 năm 2020 và Tổ máy 2 vận hành quý I năm 2021.
Để tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho Dự án, thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao, Bộ Công Thương đã tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 9779/BCT-ĐL ngày 30/11/2018, Công văn số 3742/BCT-ĐL ngày 28/5/2019, số 691/BCT-ĐL ngày 07/8/2019, Công văn số 834/BCT-ĐL ngày 23/9/2019.
Căn cứ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương chỉ đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) thực hiện Dự án tại các văn bản số 2225/BCT-ĐL ngày 02/4/2019, Công văn số 3761/BCT-ĐL ngày 29/5/2019, Công văn số 847/BCT-ĐL ngày 26/9/2019; công văn 8552/BCT-ĐL ngày 11/11/2019.
Ban Cán sự Đảng Bộ Công Thương cũng đã báo cáo Ban Cán sự Đảng Chính phủ về Dự án nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 tại tờ trình 14- TTr/BCSĐ ngày 03/01/2020. Ngày 17/01/2020 Ban Cái sự Đảng Chính phủ đã có văn bản 1292-CV/BCSĐCP giao Ban Cán sự Đảng Bộ Công Thương khẩn trương báo cáo Ban Bí thư cho ý kiến với dự án.
Đối với Dự án Long Phú 1 (công suất 1.200 MW), theo tiến độ được duyệt, Dự án được đưa vào vận hành năm 2018 – 2019. Để tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho Dự án, thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao, mới đây nhất, ngày 10/01/2020 Bộ Công Thương có văn bản 28/BCT-AM báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Tổ công tác chung về Dự án Long Phú 1 để đàm phán với Nga về phương án tiếp tục thực hiện dự án với PM.
Đối với Dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hậu I (công suất 1.200 MW), tiến độ thực tế hiện nay đạt gần 80%, dự kiến đưa vào vận hành năm 2021. Chủ đầu tư đang triển khai thực hiện để sớm hoàn thành Dự án. Các khó khăn vướng mắc đã được Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển điện lực tổ chức rà soát tại thực địa và đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ và các thành viên BCĐ tại Văn bản số 64/BC-BCĐQGĐL ngày 30 tháng 8 năm 2019, đồng thời tổng hợp trong các Báo cáo quý, 6 tháng gửi Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng – Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển điện lực.
Về giải tỏa công suất các nguồn điện, Bộ Công Thương đã ban hành Văn bản số 5378/ĐTĐL-HTĐ về nguyên tắc điều độ, huy động nguồn điện khi xảy ra quá tải. Trong đó chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thực hiện đúng, nghiêm túc các quy định hiện hành về lập lịch, huy động, vận hành và điều độ trong thời gian thực các nhà máy điện trong hệ thống điện; Hoàn thiện chi tiết phương án điều chỉnh công suất phát của các nguồn điện trong trường hợp lưới điện quá tải để công bố rộng rãi cho các đơn vị phát điện về nguyên tắc lập lịch, huy động, vận hành, điều độ trong thời gian thực; Kiểm tra, rà soát lại các hợp đồng mua bán điện của các nguồn năng lượng tái tạo đã ký, đảm bảo phù hợp với quy định; Đẩy nhanh tiến độ đầu tư, xây dựng các công trình lưới điện nhằm truyền tải hết công suất của các nhà máy điện chịu ảnh hưởng của việc điều chỉnh giảm công suất phát do quá tải để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các chủ đầu tư.
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng ban hành Văn bản số 5758/ĐTĐL-HTĐ về việc tuân thủ quy định về điều độ, lệnh điều độ đảm bảo vận hành an toàn lưới điện và hệ thống điện. Trong đó, Bộ Công Thương yêu cầu EVN và các nhà máy điện trong khu vực Ninh Thuận, Bình Thuận thực hiện các nội dung cụ thể để đảm bảo vận hành an toàn, ổn định hệ thống điện quốc gia cũng như đảm bảo quyền lợi của các chủ đầu tư nhà máy điện.
Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) đã và đang triển khai kết nối hệ thống AGC (hệ thống thiết bị tự động điều chỉnh tăng giảm công suất tác dụng của tổ máy phát điện) nhằm huy động hợp lý các nguồn điện năng lượng tái tạo (đặc biệt là điện mặt trời và điện gió) phù hợp với điều kiện vận hành kỹ thuật của hệ thống điện, vận hành tối ưu các nguồn điện năng lượng tái tạo và hạn chế tình trạng quá tải lưới điện.
Về cơ chế, chính sách đầu tư lưới điện truyền tải, Bộ Công Thương đã có các văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về vướng mắc liên quan đến quy định tại Luật Điện lực về độc quyền nhà nước trong hoạt động truyền tải. Để giải quyết vướng mắc này, Bộ Công Thương đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét có văn bản đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích, làm rõ quy định tại Luật Điện lực về độc quyền nhà nước trong hoạt động truyền tải tại khoản 2 Điều 4 Luật Điện lực.
Mặt khác, Bộ Công Thương đã có Công văn số 9389/BCT-ĐL gửi Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội để phối hợp nội dung giải thích khoản 2 Điều 4 Luật Điện lực về độc quyền nhà nước trong hoạt động điện lực, làm cơ sở cho đối tượng khác ngoài các đơn vị được quy định tại Luật Điện lực thực hiện đầu tư lưới điện truyền tải (ngoài các công trình đấu nối nhà máy điện vào hệ thống điện quốc gia đã được quy định tại Luật Điện lực, Nghị định số 137/2013/NĐ-CP và Thông tư hướng dẫn).
Sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Nhiệm vụ lập Quy hoạch điện VIII theo Quyết định số 1264/QĐ-TTg ngày 01 tháng 10 năm 2019, Bộ Công Thương đã có văn bản đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Viện Năng lượng là đơn vị Tư vấn lập Quy hoạch. Hiện Bộ Công Thương đang chỉ đạo các đơn vị trong Bộ hoàn thiện đối với Dự toán lập Quy hoạch điện VIII; Nhiệm vụ và Dự toán lập Báo cáo Đánh giá môi trường chiến lược (ĐMC) Đề án Quy hoạch điện VIII.
Sau khi tổng hợp ý kiến của các đơn vị, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo sẽ rà soát, trình Lãnh đạo Bộ Công Thương phê duyệt Dự toán lập Quy hoạch điện VIII; Nhiệm vụ và Dự toán lập Báo cáo ĐMC Đề án Quy hoạch điện VIII. Tiếp đó sẽ trình phê duyệt Kế hoạch lựa chọn nhà thầu (theo hình thức chỉ định thầu/chỉ định thầu rút gọn) và thực hiện các công việc tiếp theo.
Để có cơ sở lập Biểu đồ cấp than cho sản xuất điện dài hạn, Bộ Công Thương đã có các Công văn đôn đốc các đơn vị hoàn thành việc ký Hợp đồng mua bán than dài hạn. Đến nay, đã có một số đơn vị đã hoàn thành việc ký Hợp đồng mua bán than dài hạn, còn một số các đơn vị đang trong quá trình đàm phán để ký Hợp đồng. Trên cơ sở sản lượng điện phát dự kiến năm 2020 của từng nhà máy nhiệt điện than, Bộ Công Thương sẽ chỉ đạo các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch, biểu đồ cung cấp than năm 2020 và dài hạn đề đảm bảo cung cấp đủ than cho sản xuất điện.
Trên cơ sở thị trường phát điện cạnh tranh các năm trước, Bộ Công Thương đã chính thức đưa thị trường bán buôn điện cạnh tranh vào vận hành thừ ngày 01 tháng 01 năm 2019. Theo đó, từ đầu năm 2019, EVN không còn là đơn vị mua buôn điện duy nhất trên thị trường. Về phía bán điện, hiện tại có 96 nhà máy đang trực tiếp tham gia thị trường với tổng công suất đặt khoảng 25.600 MW, chiếm 47,8% tổng công suất đặt toàn hệ thống.
Năm 2020, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục triển khai các công việc để củng cố, phát triển và mở rộng thị trường bán buôn điện cạnh tranh.
Về tái cơ cấu ngành điện, Bộ Công Thương đã phối hợp, tham gia ý kiến với Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp về việc chuyển đổi Trung tâm điều độ Hệ thống điện quốc gia thành Công ty TNHH một thành viên nhằm từng bước nâng cao tính độc lập của đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện.